Over de grens

Een grens maakt het verschil.
Tussen hier en daar. Tussen feit en fictie. En tussen goed en kwaad.

Over de grens. Op weg naar de Efteling is dát het magische moment waarop je petekindje spontaan z’n voetjes opheft in de auto. Je hebt hem dat vorig jaar immers zo geleerd. Zelf was je het trouwens al vergeten, en je voelt je evenzeer intens gelukkig als pijnlijk betrapt.

Over de Franse grens. Het is voor mij de meest binaire en onmiddellijke verandering van geestestoestand.
Ook al ziet het oog geen enkel verschil tussen de troosteloze laatste kluit Frankrijk en de Belgische grenspost in al even troosteloos verval, toch maakt die onzichtbare demarcatielijn een onherroepelijk einde aan de toestand van niet-thuis-zijn. Het is fysica, zoals vloeistoffen en gassen: een mens kan niet tegelijk weg en thuis zijn. Ook al zijn er andere plaatsen waar ik me thuis voel, de fysica duldt geen ambiguïteit. Je bent hier of daar. Of nergens?

De grens tussen Frankrijk en Luxemburg is de meest bedrieglijke. Bijna hoopgevend. Zonet maakte je op een vermoeide snelweg nog een scheervlucht langs een neogotische kerk. Dan opent het landschap van de Lorraine zich nog heel even voor je, om zachtjes bergop te lopen naar een aanvaardbare grenspost. In je hoofd ben je nu los van la Douce France, maar in je hart en in kilometers ben je nog lang niet thuis.
Luxemburg, de facto Belgisch, een etnische enclave vol goedkope petroleum en sigaretten, vol gesmeerde sandwichkes voor onderweg. Een schiereiland dat enkel een tijdelijke bevolking kent.

Ik behoor tot de generatie die op de lagere school heeft geleerd dat de grenzen zullen verdwijnen, dat alles ooit gewoon Europa zal heten. Met de impliciete belofte van een definitieve vrede. Zo bewust als ik mij aan de katholieke dogma’s heb weten te onttrekken, zo onbewust heb ik me genesteld in de illusie dat alle Europeanen meer Europa zullen willen, gewoon omdat het beter is voor iedereen. De twijfel sluipt erin. We lusten die Oost-Europeanen eigenlijk niet. Die Engelsen liggen nóg altijd dwars. En wij zijn ondertussen allemaal fiscale eigenaar van een stuk Griekse geschiedenis, tegen wil en dank. De ooit evidente evolutie naar een United States of Europe lijkt z’n eigen grens tegen te komen. Wie wil en durft ze nog oversteken?

De Krim is ook zo’n schiereiland vol petroleum en gas. Over de aanwezigheid van zelf-belegde broodjes durf ik me niet uit te spreken, ik ken de eetgewoonten niet van Russische soldaten op doorreis. Maar die brengen doorgaans ook een flinke voorraad sigaretten mee. Oekraïne, het Luxemburg van Rusland. ‘Aire de Sebastopol 2 km’. Op goed een dag rijden van België.

Poetin is over de grens gegaan, met tanks in colonne, half-vermomde elitesoldaten en een bijzonder weinig overtuigend verhaal.

Ik vraag me af of die soldaten hun voeten hebben opgeheft toen ze over de grens reden.

Over filipaertsdigi

Sociaal digitaal van het eerste uur. Marketing/communicatie- en mensenleider met een hart. Altijd zoekend naar waarde(n).